De vierde editie van het seminar van de VSI, onderdeel van de Federatie Veilig Nederland, bracht experts en belanghebbenden samen rondom het thema waardering van sprinklers. Dagvoorzitter Maarten de Groot en VSI-voorzitter Walter de Bie openden het programma, waarna sprekers uit verschillende disciplines het podium namen om hun inzichten te delen. Hieronder volgt een verslag van de verschillende presentaties. Liever direct de presentaties downloaden? Klik dan hier.
Innovatie en samenwerking centraal
Pascal Steenbakkers (Arup) opende met een presentatie over brandveiligheid in houten constructies. Hij benadrukte dat de blijvende vuurlast van hout specifieke risico’s met zich meebrengt, die vragen om innovatieve oplossingen zoals sprinklers, hybride ontwerpen en probabilistische risicoanalyses.
Hout, hoewel geliefd vanwege zijn duurzame eigenschappen, brengt unieke risico’s met zich mee, zoals een blijvende vuurlast en structurele schade door blussing. De NTA 6125 biedt richtlijnen om risico’s in complexe bouwconstructies te identificeren en hiaten in regelgeving op te vullen. Pascal benadrukte dat probabilistische risicoanalyses essentieel zijn, met name voor gebouwen hoger dan 35 meter, waar risico’s aanzienlijk toenemen en maatwerkoplossingen vereist zijn. Sprinklers en watermistsystemen spelen een belangrijke rol, maar moeten worden gecombineerd met hybride ontwerpen, beschermende bekleding en innovatieve ontwerpmethoden om veiligheid te garanderen.
Zijn presentatie sloot af met een duidelijke boodschap: alleen door gezamenlijke inspanningen en voortdurende innovatie kunnen we bouwen aan veilige, toekomstbestendige constructies.
Hout en regelgeving
Ruud van Herpen (TU/e) bouwde voort op dit thema en legde de nadruk op het combineren van sprinklers met structurele beschermingsmaatregelen voor houten gebouwen. Met speciale aandacht voor hoe variabele vuurlast en structurele stabiliteit de prestaties van gebouwen beïnvloeden tijdens een brand. Hij benadrukte dat de toenemende populariteit van hout als bouwmateriaal vraagt om verbeterde regelgeving en innovatieve ontwerpoplossingen.
Ruud van Herpen lichtte toe hoe houten gebouwen, in vergelijking met traditionele constructies, hogere temperaturen en langere brandduur genereren, wat grotere risico’s oplevert voor zowel bewoners als de constructieve stabiliteit. Hij stelde dat sprinklers, gecombineerd met structurele beschermingsmaatregelen zoals bekleding, een effectieve strategie vormen. Daarnaast pleitte hij voor strengere maatregelen bij hogere houten gebouwen en een probabilistische aanpak van risicoanalyses om regelgeving beter af te stemmen op de unieke risico’s van hout.
De boodschap van Ruud van Herpen was helder: de toekomst van veilige en duurzame houten constructies ligt in het combineren van innovatieve technieken, flexibele regelgeving en sterke samenwerkingsverbanden.
Brandveiligheid in de zorg
Lieuwe de Witte (NIPV), Ruud van Herpen (TU/e) en Bob Heukels (Veiligheidsregio Limburg-Noord) voerden een paneldiscussie over brandveiligheid in de zorgsector. Hierbij werd duidelijk dat regelgeving en praktijk niet altijd op elkaar aansluiten. Ze benadrukten het belang van nauwe samenwerking tussen zorginstellingen, verzekeraars en veiligheidsregio’s om evacuatiestrategieën te verbeteren. De zelfredzaamheid van bewoners, vaak ouderen of mensen met een beperking, vormt een belangrijke uitdaging. De discussie onderstreepte de noodzaak van heldere afspraken en gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Monumentale gebouwen
Renate van Leijen (Rijksdienst Cultureel Erfgoed) belichtte de unieke uitdagingen rondom brandveiligheid in monumentale gebouwen, zoals historische kerken, kloosters en musea. Deze gebouwen, vaak gemaakt van kwetsbare materialen en met complexe indelingen, lopen een groter risico op brand en zijn moeilijker te blussen. Met ongeveer 25 branden per jaar in monumenten benadrukte ze de urgentie van een integrale aanpak.
Renate van Leijen wees op de problemen met verouderde sprinklersystemen, waarvan het eigenaarschap en onderhoud vaak onduidelijk zijn. Ze pleitte voor meer verantwoordelijkheid bij eigenaren om brandveiligheidsmaatregelen te nemen, zoals het vervangen of upgraden van sprinklers. Financiële barrières vormen hierbij vaak een uitdaging. Samenwerking tussen eigenaren, gemeenten, verzekeraars en brandweer is essentieel, zoals succesvolle voorbeelden in Deventer aantoonden.
Haar presentatie sloot af met een oproep tot innovatie en maatwerkoplossingen, zodat sprinklers effectief kunnen worden ingezet zonder de monumentale waarde aan te tasten. Met duidelijke regelgeving en gezamenlijke initiatieven kunnen monumenten beter beschermd worden tegen brand, wat cruciaal is voor het behoud van ons cultureel erfgoed.
Overgang naar fluorvrije schuimen
Gerard Visser (Johnson Controls) bracht de uitdagingen en kansen in kaart van de transitie van fluorhoudende schuimen naar fluorvrije schuimen in blussystemen, waaronder sprinklers. Deze overgang, noodzakelijk vanwege de schadelijke milieu- en gezondheidsimpact van PFAS, wordt versneld door Europese regelgeving. Hij benadrukte dat de uitfasering in stappen verloopt, met als einddoel een volledig verbod op fluorhoudende schuimen in 2034. Het lijkt nog ver weg, maar Gerard Visser onderstreepte het belang om zo snel mogelijk over te gaan.
Gerard Visser belichtte de technische uitdagingen van fluorvrije schuimen, die dikkere consistenties en hogere expansievereisten hebben, wat aanpassingen in bestaande blussystemen vereist. Daarnaast bracht hij de complexiteit van het reinigen van PFAS-verontreinigde systemen onder de aandacht. De kosten voor een volledige transitie inclusief reiniging, systeemaanpassingen en nieuw schuim kunnen oplopen. Hij benadrukte daarom het belang van tijdige evaluatie en planning om de impact op operaties te minimaliseren.
De transitie naar fluorvrije schuimen is noodzakelijk om te voldoen aan regelgeving en milieudoelstellingen, maar vereist zorgvuldige planning en investeringen. Samenwerking tussen fabrikanten, inspectie-instanties en eigenaren is essentieel om deze overgang soepel te laten verlopen. Innovatie in reinigingsmethoden en schuimtechnologie biedt perspectief voor efficiëntere en kosteneffectievere oplossingen, waarmee milieudoelen worden bereikt zonder afbreuk te doen aan de veiligheid.
Doelgerichte brandveiligheid
Lieuwe de Witte (NIPV) belichtte een toekomstgerichte benadering van brandveiligheid met een nadruk op het herdefiniëren van risicoacceptatie. Hij stelde dat de huidige regelgeving vaak niet aansluit bij maatschappelijke verwachtingen, zoals duurzaamheid en circulaire bouwprincipes. De focus moet verschuiven van het enkel voldoen aan regels naar het formuleren van heldere veiligheidsdoelen en een flexibelere aanpak van brandveiligheid.
Hij benadrukte de noodzaak van transparantie in risicoacceptatie, zodat bestuurders, gebruikers en bewoners beter kunnen begrijpen welke risico’s acceptabel zijn en hoe deze worden beheerst. Doelgerichte brandveiligheid, waarbij sprinklers en andere maatregelen worden gecombineerd, biedt meer flexibiliteit in ontwerp en gebruik van gebouwen. Daarnaast riep hij op tot meer samenwerking tussen belanghebbenden, zoals brandweer, bouwprofessionals en overheden, om complexe processen te vereenvoudigen en brandveiligheid beter af te stemmen op moderne eisen.
De boodschap van Lieuwe de Witte was duidelijk: transparantie, samenwerking en innovatie zijn essentieel om brandveiligheid te moderniseren en af te stemmen op de verwachtingen van de samenleving. Sprinklers spelen hierin een cruciale rol, niet als vervanging, maar als integraal onderdeel van een breder veiligheidsplan.
Sprinklers als integraal onderdeel van brandveiligheid
Johan Hoogeweg (DGMR) presenteerde de waarde van sprinklersystemen in het reduceren van constructieve brandveiligheidseisen en de rol die ze spelen in een gebalanceerde brandveiligheidsstrategie. Hij benadrukte dat sprinklers niet alleen directe bescherming bieden, maar ook flexibiliteit in gebouwontwerp en regelgeving mogelijk maken. De aankomende update van de richtlijnen uit 2017 biedt nieuwe handvatten voor een bredere toepassing van sprinklers in complexe bouwprojecten. De update sluit aan bij de Omgevingswet en voegt nieuwe stappenplannen en voorbeelden toe voor een bredere toepassing van sprinklers.
Johan stelde dat sprinklers moeten worden beschouwd als onderdeel van een bredere brandveiligheidsstrategie, waarin bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen elkaar aanvullen. Deze balans zorgt voor een veiliger gebouw, zelfs als één systeem faalt. Hij benadrukte dat certificering en goed onderhoud essentieel zijn om de betrouwbaarheid van sprinklers te waarborgen en dat maatwerkoplossingen per project moeten worden afgestemd.
Sprinklersystemen bieden aanzienlijke voordelen, maar zijn geen ‘haarlemmerolie’: een combinatie van maatregelen blijft noodzakelijk om een effectieve brandveiligheidsstrategie te garanderen. Met de nieuwe publicatie kunnen belanghebbenden nog beter gebruik maken van sprinklers als integraal onderdeel van veilige en flexibele gebouwontwerpen.
Opslagruimtes en open top containers
Steve Plummer (FM Global) sloot de dag af met een boeiende presentatie over de uitdagingen van brandveiligheid in opslagruimtes met open top containers. Hij benadrukte dat de diversiteit van opgeslagen materialen, zoals plastic en karton, specifieke risico’s met zich meebrengt vanwege hun verschillende brandkarakteristieken. Deze risico’s vereisen een strategische aanpak en optimalisatie van brandpreventiesystemen, met name sprinklers.
Steve Plummer liet zien dat traditionele sprinklersystemen vaak niet effectief genoeg zijn in dergelijke omgevingen en dat innovatieve oplossingen, zoals hogere waterdruk en strategische plaatsing van sprinklers, essentieel zijn. Tests en simulaties vormen een belangrijke basis voor het begrijpen van brandontwikkeling in open top containers en dragen bij aan het verbeteren van brandpreventiestrategieën. Hij benadrukte ook het belang van samenwerking met klanten en andere belanghebbenden om maatwerkoplossingen te implementeren die zowel praktisch als economisch haalbaar zijn.
De presentatie riep op tot voortdurende innovatie en onderzoek om de effectiviteit van brandveiligheidsmaatregelen in complexe opslagfaciliteiten te verhogen. Het optimaliseren van sprinklersystemen en het ontwikkelen van nieuwe technologieën zijn cruciaal om de uitdagingen van open top containers aan te pakken en de veiligheid in opslagomgevingen te garanderen.
Samenwerking en innovatie als rode draad
Het VSI-seminar bewees opnieuw hoe belangrijk het is om kennis te delen en samen te werken aan innovatieve oplossingen. De combinatie van technische inzichten, praktijkvoorbeelden en interactieve discussies maakte het een inspirerende dag voor alle deelnemers. Samenwerking, innovatie en waardering waren de kernwoorden van een dag die ons allen aanzette tot nadenken én actie.
Presentaties
| Bouwen met hout, de status van de NTA 6125 | Pascal Steenbakkers | Arup | |
| Sprinklers maken houtbouw mogelijk | Ruud van Herpen | TU/e | |
| Paneldiscussie Brandveiligheid in de zorg | |||
| Brandveiligheid in historische gebouwen | Renate van Leijen | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | |
| Schuimtransitie in de praktijk | Gerard Visser | Johnson Controls | |
| Doelgerichte brandveiligheid | Lieuwe de Witte | NIPV | |
| Reductie constructieve brandveiligheid met sprinklers 2 | Johan Hoogeweg | DGMR | |
| Developments in protection for open-top containers | Steve Plummer | FM Global | |
Sponsoren
