Sprinklers zijn er voor de veiligheid van mensen en de bescherming van gebouwen en goederen. Je moet er op kunnen vertrouwen dat ze op cruciale momenten goed functioneren. De hoge betrouwbaarheid van sprinklerinstallaties is het resultaat van goede ontwerp- en onderhoudsnormen en de werkwijze van de installateurs. De normen zijn gebaseerd op bijna 150 jaar ervaring en op de uitkomsten van vele onderzoeken en testen.
Preventief onderhoud
Een sprinklerinstallatie heeft uiteraard onderhoud nodig. Het is van belang te weten dat er een groot verschil is tussen actieve installaties, zoals de verwarming, en zogenaamde calamiteiteninstallaties, zoals een sprinklerinstallatie. De verwarming hoeft, zeker in de winter, door een continu gebruik niet gecontroleerd te worden op een goede werking. Wanneer de verwarming uitvalt, wordt dit snel opgemerkt en gerepareerd. Een sprinklerinstallatie wordt niet door gebruik gecontroleerd. Een sprinklerinstallatie moet bij brand functioneren! Preventief onderhoud en testen zijn daarom uiterst belangrijk en noodzakelijk. Preventief onderhoud is bedoeld om de installatie in nominale staat te houden en het bewerkstelligen dat de installatiebeschikbaarheid zoveel mogelijk kan worden gehandhaafd. wordt uitgevoerd door gecertificeerde installateurs. Alle test- en onderhoudswerkzaamheden van sprinklerinstallaties zijn er op gericht dat de installatie bij brand functioneert en de brand in ieder geval onder controle houdt. Een beheer- en onderhoudsprogramma is opgesteld door de leverancier of onderhoudsbedrijf van de sprinklerinstallatie waarin de vereiste frequentie van controle en testen van de componenten in de sprinklerinstallatie staan, alsmede het benodigde onderhoud wordt uitgevoerd. In het programma is bijvoorbeeld opgenomen welke controles er uitgevoerd moeten worden, zoals de capaciteitstest, de werking van flowmeters, de onderdrukbeveiliging en de werking van de pompset.
Technisch Bulletin 80
Het Technisch Bulletin 80 ‘Beheer en onderhoud van sprinklerinstallaties’ (TB 80) is op 5 september 2017 gepubliceerd. Het TB80 voorziet in de marktbehoefte van een betere beschrijving van criteria voor goed beheer en onderhoud van sprinklerinstallaties. TB 80 is een universeel beheer- en onderhoudsvoorschrift voor sprinklerinstallaties. Nieuw in het TB is de beheerder van de installatie, aangewezen door de gebouwbeheerder die zorg en verantwoordelijk heeft voor de installatie. De beheerder kan ook de gebouwgebruiker, eigenaar of huurder zijn. De beheerder is geïnstrueerd om de installatie te kunnen beheren en het functioneren van de sprinklerinstallatie te testen.
Dit TB is voor alle (gecertificeerde) sprinklerinstallaties in Nederland de nieuwe norm. Het bulletin geldt voor installaties ontworpen volgens CEA, VAS, NEN, NFPA, VdS of FM.
Ingangsdatum
Vanaf 1 augustus 2019 is een gecertificeerd onderhoudsbedrijf verplicht om TB 80 te volgen. Voor de inwendige inspectie van sprinklerleidingen geldt een overgangsperiode van 4 jaar: tot 1 augustus 2021.
De gebruiker kan er voor kiezen het beheer en onderhoud volgens een ander voorschrift uit te voeren. Dat is echter alleen mogelijk indien dit expliciet onderbouwd in het UPD is opgenomen. De bron en de reden van deze keuze dient dus nadrukkelijk te zijn aangegeven, anders geldt de uitzondering niet. Deze overgangsbepalingen zijn opgenomen in Hoofdstuk 1 Onderwerp en toepassingsgebied.
Periodieke testen sprinklers
Alle normen en voorschriften voor sprinklerinstallaties schrijven periodieke testen voor. De tijdsinterval tussen twee periodieke testen verschilt per onderdeel. De gecertificeerde installateur stelt testinstructies en testformulieren beschikbaar voor de noodzakelijke testen. De formulieren bevatten bijvoorbeeld de startwaarden van bepaalde meters en waar nodig de acceptabele toleranties. Wanneer de gemeten waarden buiten de toleranties vallen, is in de meeste gevallen correctief onderhoud noodzakelijk.
Waarom Technisch Bulletins?
Technische Bulletins (TB’s) hebben betrekking op sprinklertechnische onderwerpen waarvoor geen of ontoereikende normen of voorschriften zijn, maar waar aan in de praktijk van certificatie en inspectie wel behoefte is. De Commissie van Belanghebbenden Brand (CvB) stelt voor de ontwikkeling van TB’s vooraf een gerichte opdracht op en verstrekt deze aan het Deskundigenpanel VBB-systemen.
Aanleiding voor opstellen van TB 80
Tijdens het opstellen van het CCV-certificatieschema Onderhoud VBB-systemen (2008/2009) is door de sprinklerindustrie onderkend dat er behoefte is aan een betere en gedetailleerdere beschrijving van onderhoudscriteria, dan destijds in de norm ‘Voorschriften voor Automatische Sprinklerinstallaties’ (VAS) beschreven. Er waren al onderhoudsvoorschriften van NFPA (NFPA 25) en FM, maar voor VAS-installaties beperkten onderhoudsvoorschriften zich in feite tot de werkinstructies van onderhoudsmonteurs.
De invoering van de sprinklernorm EN 12845+A2+NEN 1073 in 2010 bracht hierin nauwelijks verbetering: het onderhoudshoofdstuk 20 in de norm geeft onvoldoende informatie om goed onderhoud op te baseren.
Achtergrond en proces
De voormalige Commissie van Deskundige Blus heeft in 2010 een Werkgroep Onderhoud ingesteld, met als opdracht om – onder meer – een voorstel te doen voor een nieuwe onderhoudsnorm die dekkend is voor een conform VAS/NEN/EN/NFPA/FM aangelegde sprinklerinstallaties. In april 2016 is het eerste concept voor commentaar gepubliceerd en specifiek voor van de vertegenwoordigers van opdrachtgevers, onderhoudsbedrijven, brandweer, verzekeraars, inspectie- en certificatie-instellingen.
Rol van Commissies van Belanghebbenden
Het CCV is de onafhankelijke beheerder van certificatieschema’s. Het is belangrijk dat de schema’s up-to-date blijven en de veiligheid gewaarborgd blijft. Door veranderende techniek of risico’s kunnen schema’s verouderen waardoor ze onvoldoende aansluiten bij de praktijk.
Om breed draagvlak te creëren heeft het CCV Commissies van Belanghebbenden (CvB’s) ingesteld waarin alle belanghebbende en betrokken partijen zijn vertegenwoordigd. Elk CvB heeft een onafhankelijke voorzitter. CvB-leden en CCV-medewerkers nemen deel op basis van expertise. Indien noodzakelijk worden er inhoudsdeskundigen bij de vergaderingen uitgenodigd. Tijdens de vergaderingen worden de schema’s besproken. Voor de behandeling van technisch-inhoudelijke vraagstukken heeft het CvB deskundigenpanel(s) ingesteld.
