Het gebouw
De Zalmhaven I wordt de nieuwste blikvanger aan de Rotterdamse skyline. Met een hoogte van 215 meter wordt dit de hoogste woontoren van de Benelux. Het Zalmhavenproject bevat drie torens. De twee flankerende torens vormen een visuele trap naar het lagergelegen Scheepvaartkwartier.
Het ontwerp van De Zalmhaven is van de architecten van Dam & Partners en KAAN Architecten en omvat 452 appartementen en penthouses, 33 herenhuizen, een parkeergarage, kantoren, commerciële ruimtes, een daktuin en een restaurant met uitzicht op de Maas en over de skyline van Rotterdam.
Brandveiligheid
Elk nieuw gebouw in Nederland dient te voldoen aan de (minimale) eisen van het Bouwbesluit. Eén van de gebouwaspecten waarover in het Bouwbesluit eisen worden gesteld is brandveiligheid. Voor de Zalmhaven is een Masterplan Brandveiligheid Zalmhaven Rotterdam high-rise opgesteld om invulling te geven aan het brandveiligheidsconcept.
Uitdaging in dit project is de complexiteit die vooral wordt gevormd door de hoogte van de grootste toren. Het Bouwbesluit stelt prestatie-eisen voor gebouwen tot maximaal 70 meter hoogte. In de praktijk wordt boven die hoogte gewerkt met de SBRCUR ‘Handreiking brandveiligheid in hoge gebouwen’. Die wordt algemeen geaccepteerd voor de invulling als gelijkwaardigheid van de brandveiligheidseisen uit het Bouwbesluit. De scope van de handreiking is echter beperkt tot 200 meter hoogte. Adviseurs van Peutz stonden voor de uitdaging een gelijkwaardige oplossing te bedenken voor De Zalmhaven. Het vormgeven van die gelijkwaardige oplossing zorgde er voor dat alle partijen vanaf het begin betrokken zijn en dat de brandveiligheid in een integraal plan is vastgelegd. In nauw overleg zijn partijen gekomen tot een bijzonder plan voor de complexe bouw van de toren en het gehele complex.
De benodigde brandveiligheidsmaatregelen in de handreiking zijn onder meer afhankelijk van het ontvluchtingsconcept. Zo kan het toepassen van bijvoorbeeld extra voorzieningen leiden tot acceptatie van langere ontruimingstijden. Op een aantal onderdelen wordt in het Masterplan afgeweken van de SBRCUR-handreiking. Een van de afwijkingen heeft betrekking op het uitvoeren van het voorportaal met een overdrukinstallatie. Het is namelijk niet de bedoeling dat bij brand de rook het trappenhuis in kan. Zelfsluitende deuren blijken geen volledige oplossing, aangezien deze bij brand door de brandweerslangen open kunnen blijven. Door mechanisch lucht toe te voeren in de toegangssluizen op de verdieping waar de brand woedt (de overdrukinstallatie) ontstaat een aan de buitenlucht vergelijkbare buffer tussen het brandcompartiment en het trappenhuis en er ontstaat een situatie gelijk aan een veiligheidsvluchtroute zoals uitgewerkt in de SBRCUR-handreiking.
Sprinklers
Vanwege de extra risico’s mag een gebouw van deze hoogte zeker niet bezwijken door de gevolgen van brand. Vanuit de SBRCUR-handreiking is de sprinklersinstallatie een verplichting wat het brandveiligheidsniveau significant verhoogt. Sprinklerinstallaties zorgen er voor dat een brand zich niet kan ontwikkelen en in de meeste gevallen automatisch wordt geblust. Sprinklers zorgen er hier specifiek voor dat de constructie niet kan worden blootgesteld aan een hoge thermische belasting en door de beperking van rookontwikkeling zorgt het tevens voor veilige vluchtroutes. De toren en de onderliggende parkeergarage worden geheel voorzien van een sprinklerinstallatie.
De sprinklerpompkamer bevindt zich nabij de parkeergarage van het gebouw, naast de hoogste toren. De twee sprinklerpompsets beschikken over multi stage pompen met vijf trappen om de drukverschillen in de installatie te overbruggen. Het bluswater wordt onttrokken uit een reservoir van 290m3. De woningen zijn voor een effectieve bescherming voorzien van Extended Coverage sprinklerkoppen.
De parkeergarage van ruim 16.000 m2 is voor een snelle en effectieve bestrijding van brand voorzien van een sprinklerinstallatie en wordt uitgevoerd als één groot compartiment. Daarmee is rekening gehouden met een toename van alternatieve brandstoffen en daarmee gepaard gaande batterij- en waterstofbranden. Een sprinklerinstallatie zorgt er voor dat bij brand in een elektrisch voertuig de brand beperkt blijft tot één voertuig en de constructie geen gevaar loopt. De sprinklerinstallatie wordt gerealiseerd door een gecertificeerde installateur en is lid van de Verenigde Sprinkler Industrie VSI, onderdeel van Federatie Veilig Nederland.
Samenwerking
De betrokken partijen hebben veelvuldig overleg gevoerd over een optimale brandveiligheid van het gebouw. Bijzonder is dat alle verslagen van de overleggen tussen aanvrager en toetser onderdeel zijn van het Masterplan. Alleen het plaatsen van een sprinklerinstallatie lost niet alle problemen op. Door het kiezen van een bepaalde standaard, konden andere maatregelen achterwege gelaten worden (of juist niet). Er is steeds gekeken naar de faalkansen en de effecten. Nergens is uitdrukkelijk gezocht naar een minimumniveau, maar altijd is de integrale brandveiligheidsoplossing in beschouwing genomen.
Meestal wordt bij het nemen van brandveiligheidsmaatregelen alleen gelet op het voorkomen van brand en het beperken van de gevolgen. In dit traject zijn ook de gevolgen van brandbestrijding in acht genomen. Er is aandacht voor de bescherming van leidingschachten en installaties tegen mogelijk bluswater. In dit project is nadrukkelijk stilgestaan bij een mogelijke calamiteit, waarna afsluiters snel dicht moeten om onnodige bluswateroverlast tegen te gaan. Daarvoor is het van belang te weten waar de afsluiter van de installatie zit. De brandweerlift(en) moet(en) werkend blijven. Bij het ontwerp van De Zalmhaven is hier nadrukkelijk rekening mee gehouden. Zo zijn de brandweerliften niet in een aparte schacht geplaatst, maar zijn juist alle reguliere liften, uitgezonderd de sturing, uitgevoerd als brandweerlift.
De natte blusleidingen zijn ook tijdens de bouw operationeel, zodat ook in de bouwfase snel ingegrepen kan worden en de pompen halen het bluswater uit dezelfde reinwaterkelder.
Voordelen sprinklerinstallatie
De Zalmhaven I wordt de hoogste woontoren van de Benelux en is zonder een sprinklerinstallatie niet te realiseren. Door toepassing van sprinklers, die automatisch een brand controleren, zijn de risico’s bij brand beheersbaar gemaakt.
